دینامیسم جمعیت و ارزیابی خسارت بید چغندر قندscrobipalpa ocellatella boyd. (lep.: gelechidae) در استان خراسان

بید چغندر قند، (scrobipalpa ocellatella boyd. (lep.: gelechidae از آفات اختصاصی چغندر قند است. هدف این تحقیق بررسی دینامیسم جمعیت، تعیین توزیع فضایی، ارزیابی خسارت آفت و شناسایی پارازیتوئیدهای آن بود. به این منظور، در سه مزرعه واقع در سه منطقه مختلف و هر کدام سه واریته کشت شد و هر ده روز به صورت تصادفی از این مزارع نمونه برداری شد. برای ارزیابی خسارت کمی و کیفی آفت بر چغندر قند در فصل برداشت از بوته های سالم و آلوده نمونه برداری شد. همچنین پارازیتوئیدهای آفت در منطقه جمع آوری و شناسایی شدند. نتایج نشان داد که دما در زمان بروز و شدت شیوع آفت نقش اصلی را دارد، ظهور محسوس آفت از اواخر خرداد ماه شروع شده و اوج آن در مهر ماه است که با برداشت چغندر قند مصادف می شود. همچنین صفات فنوتیپی و ژنوتیپی واریته های چغندر در زمان شروع آلودگی و سرعت آلوده شدن موثر هستند. بررسی توزیع فضایی آفت با استفاده از شاخص نسبت واریانس به میانگین و همچنین قانون تیلور نشان داد که به طور کلی توزیع فضایی آفت از نوع تصادفی است. بررسی داده ها نشان داد که بید چغندر قند به طور معنی داری صفات کمی و کیفی چغندر قند را تحت تاثیر قرار می دهد. اختلاف وزن ، میزان عیار و میزان استحصال قند ریشه های سالم و آلوده به آفت در سه واریته مورد بررسی در سطح 1% معنی دار بود. ولی اثر متقابل خسارت آفت و واریته مشاهده نشد. در این تحقیق دو گونه زنبور پارازیتوئید از مزارع چغندر قند جمع آوری و شناسایی شد که عبارتند از bracon intercessor nees وmicrochelonus subcontractus abdinbekova که هر دو گونه از خانواده braconidae می باشند. کلمات کلیدی: چغندر قند، scrobipalpa ocellatella ، دینامیسم جمعیت، توزیع فضایی، خسارت، پارازیتوئید